سرطان پروستات

يكي از شايع ترين بيماري هايي كه مردان با آن سروكار دارند و شايد خودشان از آن بي خبر باشند سرطان پروستات است كه اگر وخيم شد بايد چاره اي براي آن انديشه شود.

تحقيقات نشان مي دهد، بيش از نيمي از مردان بالاي سن ۶۰سال دچار بزرگي پروستات هستند و احتمال بروز اين حالت با افزايش سن افزايش مي يابد و در سنين ۸۰سالگي حدود ۸۰درصد مبتلا خواهند بود، اما فقط ۴۰تا ۵۰درصد موارد دچار علائم ناشي از بزرگي پروستات خواهند بود.

در بزرگي غیر سرطانی پروستات ابتدا قسمت هاي مركزي پروستات بزرگ مي شود و بزرگي اين ناحيه معمولا بر روي مجرای ادرار كه از داخل پروستات عبور مي كند ، فشار مي آورد.

دستگاه تناسلی مردان از بیضه ها، چند غدد ضمیمه، مجرا و در نهایت آلت تناسلی تشکیل شده است.

پروستات یکی از این غده ها میباشد و برخلاف تصور عمومی پروستات نقشی در تمایلات جنسی ندارد، بلکه وظیفه آن تأمین بخش عمده ای از مایع منی است.

حدود 30 درصد مایع منی از ترشحات پروستاتی تشکیل می شود.

غده پروستات معمولاً به اندازه یک چارمغز بوده ۲۰ تا ۲۵ گرم وزن دارد و در زير مثانه قرار دارد.

اين غده، قسمت بالای مجرای ادرار (لوله ای که ادرار را از مثانه، به انتهای بيضه می برد) را احاطه می کند و لوله خروج ادرار که از مثانه خارج می شود از میان این غده عبور می کند.

مثانه اندام متعلق به دستگاه دفع ادرار است و بنابراین پروستات کاری با آن ندارد جز اینکه در مجاورت آن قرار گرفته است.

چون غده پروستات درجلوی رکتوم (قسمت انتهايی روده ی بزرگ) قرار دارد، داکتر متخصص برای اینکه از بزرگ شدن یا التهاب آن اطلاع پیدا کنند می تواند اين غده را هنگام معاينه مقعدی (معاينه پروستات با انگشت، از راه مقعد) لمس کند.

این غده هم مثل همه غده های جنسی و اندامهای متعلق به دستگاه تولید مثل در دوران جنینی شکل می گیرند ، اما خیلی زود رشد و تکامل آنها متوقف می شود . سپس در دوران بلوغ ، یعنی هنگامی که هورمون های جنسی مردانه یا زنانه در شخص شروع به ترشح می کند آن غده ها ، و از جمله پروستات ، شروع به رشد و تکامل می کنند .

بنابراین در این دوران است که غده پروستات در مردان کامل می شود.

غده پروستات در معرض سه ابتلاء عمده است :

ـ پروستاتیتسـ هیپرفونی یعنی بزرگ شدن خوش خیم یا غیر سرطانی غده پروستاتـ سرطان پروستات

پروستاتیتس التهاب یا ورم کردن این غده است که در دوران فعالیت جنسی مرد امکان بروز آن هست.

حمله کردن باکتری ها به این اندام موجب این بیماری می شود ،اما تورم (یا هیپرفونی ) خوش خیم پروستات که بزرگ شدن غیرسرطانی این غده است در سنین ۵۰ تا ۶۰ سالگی عارض می شود و یک عارضه تقریبا همگانی است و بالاخره سرطان پروستات که احتمال وقوع آن خیلی کمتر از اختلالات دیگر این عضو است باز هم در سنین بالاتر از ۶۰ شایع است.

در هر حال همانطور که در بالا اشاره شد به علت آنکه این غده دور مجرای خروج ادرار از مثانه را گرفته است بروز هر یک از این بیماریها با تنگ شدن و حتی مسدود شدن این مجرا و دشواری دفع ادرار همراه است .

از همین رو ، روش دیگری برای امتحان بزرگ شدن پروستات و تاثیر آن در تنگ کردن مجرای ادرار به وجود آمده که شامل استفاده از یک وسیله نوری به نام سیستوسکوپ است . با وراد کردن این وسیله مداد مانند که در نوک آن عدسی هایی است می توان مجرای ادرار را بررسی کرد و از باز بودن آن مطمئن شد.

همانگونه که در ساير انساج و اعضای بدن هم دیده میشود، رشد غيرقابل کنترل سلول ها (يعنی سرطان) درغده پروستات هم می تواند بروز نمايد. طبق آمار اعلام شده در سال 1996 توسط National Cancer Institute of Canada انستيتوت ملی سرطان کانادا سرطان پروستات شايع ترين سرطان در مردان بوده و دومين عامل عمده مرگ ناشی از سرطان در آنان را تشکيل میدهد.

با اينحال، بيشتر مردان، همراه با سرطان پروستات ازبين می روند، نه به علت سرطان پروستات.

بيش از ۳۰ درصد مردان بالای ۵۰ سال، شواهدی از سرطان پروستات دارند، اما فقط ۳ درصد به اين علت ازبين می روند.خطر بروز سرطان پروستات در مردان ۷۵ ساله، ۳۰ برابر بيشتراز مردان ۵۰ ساله می باشد.

خطر پيدايش سرطان پروستات، در مردانی که افرادی از وابستگان درجه اول آنان (مانند پدر، يا برادر) دچار اين بيماری شده باشند، افزايش می يابد.

علائم امراض پروستات چيست؟

درحاليکه بيشترين علائم بزرگی پروستات، به علت سرطان نيست، ولی احتمال وجود سرطان را هم بايد درنظر گرفت.سرطان پروستات می تواند سبب بزرگی غده پروستات شود.

در نتيجه، علائم سرطان پروستات میتواند بسيار شبيه علائم بزرگی غيرسرطانی پروستات باشد:

• اختلال در شروع کردن ادرار
• جريان ادرار باريک تر از حد طبيعی
• فوريت در دفع مکرر ادرار
• قطره قطره دفع کردن ادرار(در انتهای جريان ادرار)
• ناتوانی در دفع ادرار بی اختياری  (ناتوانی در جلوگيری از عبور ادرار)

درصورت بروز اين علائم، در اولين فرصت به داکتر خود اطلاع دهيد.

در بعضی از مردان، علائم فوق وجود نداشته و يا بصورت خفيف بروز خواهد کرد. به جای آن، ممکن است درد ناحيه ی لگن يا درد استخوانی (ناشی از گسترش سرطان پروستات به استخوان ها) ، اولين علائم اخطاردهنده باشند.

سرطان پروستات چگونه تشخيص داده می شود؟

اولين قدم در راه تشخيص سرطان پروستات، معمولاً معاينه مقعدی را شامل می شود (غده پروستات سرطانی، عموماً بصورت ناصاف و سخت تر از پروستات عادی لمس می گردد).

اگر داکتر به وجود سرطان پروستات مشکوک شود، آزمايش های بيشتری را درخواست خواهد کرد، مانند اولتراسوند و شايد، پارچه برداری با سوزن، برای جمع آوری نمونه ای از سلول های پروستات و بررسی آن در لابراتوار.

همچنين، ممکن است اسکنر استخوانی، برای بررسی گسترش سرطان پروستات به استخوان ها، انجام شود.

همزمان با آزمايش هايی که داکتر درخواست می کند، يک آزمايش خون هم اکنون در بعضی ممالک دردسترس است که میتواند به تشخيص و پيگيری مداوم سرطان پروستات کمک کند. اين آزمايش خون، آزمايش آنتی ژن اختصاصی پروستات یا Prostate Specific Antigen نام دارد که مخفف آن PSA میباشد.

پی اِس اِی، پروتئينی است که توسط نسج طبيعی و سرطانی پروستات، توليد می گردد.

افزايش ميزان پی اِس اِی در خون، می تواند نشانگر هردو اختلال سرطانی و غيرسرطانی غده پروستات باشد.

درباره ی آزمايش پی اِس اِی، با داکتر خود مشورت نماييد.

اگر سرطان پروستات تشخيص داده شد، داکتر راه های علاج مناسب را به شما توصيه خواهد کرد که این راه ها به عوامل ذیل ارتباط دارند:

• اينکه سرطان به استخوان ها يا ساير قسمت های بدن گسترش يافته یا نه
• سن شما وضعيت عمومی صحت شما