رماتیزم آرتروز درد مفصل

رماتیزم ، آرتروز و درد مفصل یا استئوآرتریت شایع ترین امراض مفاصل است. در این بیماری نرمه استخوان مفصل صدمه دیده و كم كم از بین می رود. روماتیزم اضافه تر ممكن است مفاصل بزرگ كه وزن بدن را تحمل می كنند (مثل مفاصل زانو و ران و ستون فقرات) دیده میشود.

علایم روماتیزم

روماتیزم علایم زیادی دارد ولی علامات ذیل شایع ترین و مشخص ترین آنهاست :

ـ علامت اولی درد در موقع شروع فعالیت پس از استراحت است. به این معنی كه گاهی اوقات وقتی مفصل به مدت طولانی بی حركت مانده باشد و بخواهد فعالیت كند درد خواهد داشت. شاید دیده باشید كه بیماران مبتلا به آرتروز زانو صبح ها كه از خواب بیدار می شوند به سختی راه می روند اما بعد از مدتی كم كم راه رفتنشان به حالت عادی بازمی گردد. خشكی مفاصل بعد از یك دوره طولانی عدم فعالیت بسیار شایع است ولی به ندرت بیشتر از نیم ساعت طول میكشد.ـ دومین علامت كاهش انطاف پذیری است؛به همین دلیل بیماران مبتلا به آرتروز نمی توانند به راحتی مفاصل خود را خم و راست كنند و برای علامت بعدی هم می توان به درد در مفصل اشاره كرد. توصیه می شود كسانی كه بیشتر از دو هفته چنین علایمی را در مفاصل خود دارند حتما به داکتر مراجعه كنند.

علت پیدا شدن روماتیزم

علت ایجاد این بیماری هنوز به طور واضح شناخته نشده است ولی چند عامل وجود دارد كه می تواند زمینه ساز ابتلا به رماتیزم و ارتروز باشد، یكی سن بالا است كه این بیماری معمولا در افراد بالای ۴۰ سال دیده می شود. مورد دوم جنس، چون رماتیزم و ارتروز در خانم ها بیشتر از مردان بروز می كند ولی دلیل آن هنوز به درستی مشخص نشده است، مورد بعدی ناهنجاری های مادر زادی استخوانی و یا صدمه به مفصل است. آرتروز در ورزشكاران حرفه ای كه بصورت مداوم در معرض ضربه خوردن هستند بسیار شایع است مثلا در فوتبالیست ها. صدمات غیر ورزشی مثل تصادفات رانندگی هم زمینه را برای رماتیزم و ارتروز مهیا می كند.

آیا چاقی هم در ابتلا به رماتیزم و ارتروز تأثیر دارد؟

چاقی خطر ابتلا به رماتیزم و ارتروز را افزایش می دهد. به طور كلی هر چقدر وزن بالاتر باشد مفاصل بزرگ(مثل زانوها)باید بار و فشار بیشتری را تحمل كنند و در نتیجه خطر ابتلا به رماتیزم و ارتروز در آنها بیشتر می شود. چاقی حتی احتمال بروز ارتروز در دست ها را هم افزایش می دهد.

این بیماری چه عوارضی دارد؟

متأسفانه این بیماری با گذشت زمان بدتر می شود و هنوز درمان قطعی برای آن یافت نشده است اما با كمك برخی روش های درمانی می توان درد ناشی از این بیماری را كاهش داده و كیفیت زندگی بیمار را بهبود بخشید.حدود یك سوم بیماران مبتلا به رماتیزم و ارتروز ممكن است دچار ناتوانی های شدیدی شوند. گاهی درد و ناراحتی مفصل آنقدر شدید می شود كه بیمار نمی تواند از آن مفصل استفاده كند.

روش ها برای كاهش درد و مشكل بیمار

در موارد بسیار شدید رماتیزم و ارتروز جراحی تعویض مفصل توصیه می شود اما قبل از جراحی معمولا روش های مختلفی پیشنهاد می شود كه تا حد امكان كار به جراحی ختم نشود كه یكی از آنها استراحت دادن به مفصل دردناك است. بیمار باید در هر ساعت دست كم ده دقیقه به مفصل خود استراحت بدهد و سعی كند تاحد امكان فعالیت های بدنی خود را طوری تنظیم كند كه مفصل مبتلا كمتر فعال باشد. روش دیگر ورزش كردن است كه باید حتما با نظارت و اجازه داکتر انجام شود تا مشكل مفصل را تشدید نكند یا باعث بروز درد جدیدی نشود.ورزش های سبك و مفرح مثل پیاده روی و شنا بیشتر توصیه می شوند.با ورزش كردن،عضلات اطراف مفاصل تقویت شده و ثبات مفصل افزایش پیدا می كند.البته ورزش كردن نباید باعث بروز درد در مفصل شود و اگر چنین اتفاقی رخ داد فورا ورزش را متوقف كنید. در افرادی كه اضافه وزن دارند كم كردن وزن باید حتما مدنظر قرار گیرد. البته رژیم گرفتن و ورزش كردن برای كاهش وزن باید تحت نظر داکتر انجام شود. برای كاهش درد ناشی از رماتیزم و ارتروز هم می توان از كیسه یخ استفاده كرد. در اغلب موارد پزشك برای بیمار داروهای ضد درد و ضد التهاب تجویز می كند كه در كاهش درد مفصل مؤثر است. بعضی اوقات برای کاهش التهاب و تورم، داکتران برای شما تذریق کارتیزون را در مفصل بیمار توصیه مینماید که این روش میتواند درد کم ساخته مانع کج شدن مفصل شود.

جراحی برای درمان رماتیزم و ارتروز

این روش ها از پاكسازی فضای مفصلی تا تعویض كامل مفصل متفاوت هستند و جراح بر حسب شدت بیماری از یكی از این روش ها استفاده می كند. بیماران توجه داشته باشند كه جراحی زمانی توصیه می شود كه درمان های دیگری كه به تعدادی از آنها اشاره شد مؤثر واقع نشده باشند و بیمار قادر به انجام فعالیت های عادی روزمره خود نباشد.

توصیه به بیماران مبتلا به رماتیزم و ارتروز

مهم ترین نكته برای بیماران مبتلا به رماتیزم و ارتروز به كارگیری روش هایی است كه باعث كاهش درد و ناراحتی شان شود. مثل تمام بیماری های دیگر داشتن یك رژیم غذایی مناسب و سالم مفید خواهد بود. بیمار باید به حد كافی مواد مورد نیاز بدن خود را از طریق غذا تامین كند چون اگر تغذیه نامناسب باشد بدن هم ضعیف می شود و به تبع آن مقابله با بیماری دشوارتر می شود.اگر داکتر برای شما داروی ضد درد تجویز كرده حتما سر وقت آن را بخورید چون اگر درد شروع شود و بعد شما تازه مسكن مصرف كنید درد دیرتر و سخت تر کنترل می شود اما مصرف مرتب و طبق دستور داکتر باعث می شود شدت حملات درد كاهش یابد. سعی كنید از مفصل بیمار خود كمتر كار بگیرید. اگر دست شما مشكل دارد سعی كنید برای برداشتن اجسام از دست سالم خود بیشتر استفاده كنید تا فشار كمتری روی مفصل دردناك وارد شود. بیمارانی كه در مفصل زانو یا ران دچار مشكل هستند بهتر است در صورت صلاح دید داکتر از چوب دست موقع راه رفتن استفاده كنند.سعی كنید بدنتان در هنگام راه رفتن یا نشستن، در وضعیت صحیحی قرار داشته باشد.