دندان ها

هر دندان داراي يك قسمت خارج از لثه به نام تاج و قسمت ديگري درون فك به نام ريشه ميباشد كه مرز بين اين دو قسمت را گردن يا طوق دندان مينامند. ريشه دندان در درون حفره اي از استخوان فك قرار گرفته است. تاج دندان از داخل به خارج شامل، عصب، عاج، مينا است و ريشه دندان نيز از داخل به خارج شامل عصب، عاج، سمان و الياف دور دنداني ميباشد.

عصب دندان

در وسط دندان حفر هاي قرار دارد كه اين حفره در قسمت تاج، وسيع بوده و اطاقك عصبي و در قسمت ريشه، كانال ريشه اي ناميده مي شود.اين حفره داراي رگهاي خوني و رشته هاي عصبي بوده كه از سوراخي در عمق ريشه به درون آن وارد ميشوند.

عاج

عاج بافت شبيه استخوان ميباشد كه در اطراف حفره عصبي دندان ، هم در تاج و هم در ريشه ، قرار گرفته و ضخامت عمده دندان را تشكيل ميدهد. مواد معدني عاج عمدتا از نمكهاي كلسيم به صورت بلورهاي هيدروكسي آپاتيت مي باشد كه حدود ۷۰ در صد وزن خشك آن را تشكيل م ي دهند. عاج از نظر فيزيكي سفت تر از استخوان و زرد رنگ مي باشد. با پيشرفت سن بر ضخامت عاج افزوده ميشود و از وسعت حفره عصبي كاسته ميگردد. عاج ، بافتي حساس ميباشد و همه تحريكات وارده به آن به صورت درد دريافت ميشود. به همين دليل سطح عاج در تاج دندان، توسط مينا و در ريشه، توسط سمان پوشيده شده است.

مينا

مينا به عنوان قشر محافظي براي عاج تاج دندان محسوب ميشود. مينا سخت ترين بافت بدن به شمار ميرود كه حدود ۹۷ درصد آنرا مواد معدني تشكيل م يدهد كه عمدتا به صورت بلورهاي هيدروكسي آپاتيت ميباشند. مينا توسط سلولهايي به نام آملوبلاست سنتز و ترشح ميگردد كه اين سلولها در مرحله تكامل جوانه دنداني در سطح مينا قرار دارند و چون پس از در آمدن دندن از بين ميروند، مينا غير قابل ترميم است و هيچگونه آسيب وارده به آن جبران نمي گردد.

سمان

سمان ، بافتي شبيه استخوان است كه سطح خارجي عاج را در ناحيه ريشه دندان ميپوشاند. سمان در نزديكي طوق دندان، نازك و در عمق ريشه ، ضخيم مي باشد. به علت سمان سازي ، ضخامت سمان با پيشرفت سن افزايش م ييابد.

الياف دور دندان

الياف دور دندان ، بافت متراكمي است كه باعث اتصال محكمي در بين ريشه دندان و استخوان مي گردد. الياف دور دنداني به صورت دسته هاي متعدد افقي و مايل ، سمان ريشه را به استخوان فك چسبانده اند. ترتيب قرار گيري و انعطاف پذيري اين الياف جابجايي محدود دندان و انجام عمليات ارتودنسي را امكان پذير مي سازد و همچنين به عنوان ضربه گير از وارد شدن ضربه مستقيم به دندان و ساييدگي آن جلوگيري مي كند.

لثه

لثه قسمتي از مخاط دهان مي باشد كه بطور محكم به استخوان فك در فك فوقاني و تحتاني چسبيده است . لثه در سطح مجاور دندان ، ضخيم شده و به سطح مينا چسبيده است و اين اتصالات با يشرفت سن به طرف ريشه عقب نشيني كرده و باعث نمايان شدن ريشه م يگردند.هر فردي در طول زندگي خود دو سري دندان دارد : دندانهاي شيري و دائمي . دندانهاي شيري از سن ۶ ماهگي تا ۳ سالگي در دهان رويش مي يابند, از سن ۶ تا ۱۲ سالگي به مرور اين دندانها مي افتند و بجاي آنها دندانهاي دائمي در ميآيند و تا پايان عمر در دهان باقي مي مانند.